İnkişaf

Nurettin DİNÇEL

MES’ELE BİR:

MA’LUMAT BİR: Şemseddin Ahmed bin Süleyman. Kemalpaşazade. Yani İbn Kemal… Kitaplarda anlatıldığına göre: “…Hemen her bilim dalında uzmanlaşmış, çok değişik konularda uzun süre değerlerini koruyan çeşitli eserler meydana getirmiş. Yavuz Sultan Selim’in ölümü üzerine yazdığı mersiye ve bazı şiirleri dikkat çekici imiş. Tefsir, hadis, kelam, akaid usul, tarih gibi pek çok ilimle iştigal etmiş; çağının belki çağların en mühim ulemasından biri…” haline gelmiş imiş.

MA’LUMAT İKİ: Mir Said… Kitaba göre “…İnkıraz devrinin tezatlar içinde çırpınan zavallı bir aydını. Bir parça Suavi, bir parça Beşir Fuad, bir parça Baha Tevfik.Cesur ve hayasız. Doğu ile batı arasında rakseden bir deha müsveddesi. Midhat Efendi’nin namus ve haysiyetine şaka olsun diye dil uzatır. Gördüğü mukabele sokak ortasında sopa yemektir. Zavallı Lastik Said. Ayağından yaz kış çıkarmadığı lastikleri ve üç beş risalesiyle tarihe göçtü. Hayat hikayesi kısaca şu: 1848 de İstanbul’da doğmuş. İlk mektebi Berlin’de okumuş. Fransızcası metin, Arapçası mükemmel, Acemcesine diyecek yok. Şura-yı Devlet Birinci Sınıf Muavinliği, Matbuat Müdürlüğü, Şura-yı Devlet Bidayet Dairesi Reisliği, Galatasaray Lisesinde, Mülkiye ve Hukuk mekteplerinde hocalık. Yemen’de geçen dokuz sürgün yılı ve meşrutiyet. Tekrar İstanbul ve Şura-yı Devlet…”

MA’LUMAT ÜÇ: Ebu Cehl… Hakkındaki rivayetlerde ihtilaf yok. Muttefekun aleyh bir pagan. Malum bir cahiliyye devri arabı.

HADİSE BİR: Kitabın yazdığına bakılırsa: “…Lastik Said, ciddi hiçbir sebep yokken Abdulhak Hamid’e çatar. Ve cevabını alır:

ŞİİR BİR:

“Mir Said bahsde na ehl imiş meğer,

İbn Kemal sandık, Ebu Cehl imiş meğer.”

MES’ELE İKİ:

SORU BİR: Tavuktan kurban olur mu?

TA’RİF BİR: Kurban, hayvan-ı mahsusu zaman-ı mahsusta kasd-ı mahsusla zebheylemektir.

TA’RİF İKİ: Hayvan-ı mahsus, küçükbaş hayvan (koyun keçi), büyükbaş hayvan (sığır, manda) ve deveden ibarettir.

MES’ELE ÜÇ:

MA’LUMAT DÖRT:

Herhangi bir memleketin herhangi bir yerinin herhangi bir hukuk fakültesinde bir hukuk profesörü ders tedrisinde bulunmakta imiş. O profesörün ayş u işret eylediği topraklar üzerinde kendisinden dört asır kadar önce yaşamış bir de teolog varmış. Bu teolog, şöyle diyesi olmuş: “…Tavaif-i nisadan biri talak-ı bain ile zevcinden talik oldukta akil ve baliğ olmayan bir velede veyahut bir sabiye veyahut içi göçmüş bir pire nikah olsa, badehu ondan da talak-ı bain ile talik olsa, önceki zevci ile nikahı caiz olur mu? El-cevab: Olmaz!”

Profesör, teologun “salladığı satır”ı kırmızı pelerin diye algıladığından “ossaat ayaklarıyla toprağı eşelemeye başlayarak(tan) arenaya dalmış. Bir haykırış ki: “At martini de bre Hasan dağlar inlesin.”

ŞİİR İKİ:

“Kalburu kaltağ Osmanlı

Şalvarı şaltağ Osmanlı

Ekmede yok biçmede yok

Yemede ortağ Osmanlı.”

SORU İKİ: “Hiç pire ile kadın evlenir mi? Evlendirilir mi? Bu ne ilkellik, bu ne çağ dışılık, bu ne cahilliktir? Bu ne pre-logik…? Hem bir kadın, pire ile evlenirse… Ulu Manitu aşkına… Yani… Nasıl… Olur?”

UKALALIK BİR: Pir kelimesinin (i) harfinde imale vardır. Sonuna ismin (e hali eklenirse ulama harfi almaz ve adam olur. Pire ise bir hayvandır ve muzırdır. Sonundaki (e) harfi ek değildir.

HÜKÜM BİR: “Bugünün üniversite profesörü ortaçağın ilk mektebinde hademe bile olamaz.

MA’LUMAT BEŞ: Cehalet insanı mutlu eder.

NETİCE BİR: Profesörlerin kahir ekseriyeti kendi dil ve medeniyetlerinin cahilidir.

NETİCE İKİ: Profesörlerden bazılarının en güzel yeri ‘şehla gözleri’dir.

NETİCE ÜÇ: Profesörlerin bazıları, tavuktan maada timsah, kurbağa, kaplumbağa, tosbağa, zümrüd-i anka gibi hayvanatın da kurban edilebileceğine dair fetvalar verebilirler.

KELAMIN NİHAYETİ: Demek ki Abdülhak Hamid, Ebu Cehl’i ikilemekle hata etmiş. Kitap: “… Haluk bir cins isimdir artık. Tarihten kaçanların ismi…” demiştir. Ebu Cehl de cins isimdir ve sayıları bir iki değil, daha fazladır.

ŞİİR ÜÇ:

“Gitti su yollarını kıvrım kıvrım bilenler;

Bir ot yığını kaldı kökünden kesilenler.”